Let op voor legionella bij de terugkeer naar de werkplek
In veel bedrijven zit het (bouw)verlof er (bijna) op. Aangezien sanitaire installaties lange tijd stilgelegen hebben, neem je best enkele maatregelen om legionellabesmettingen te voorkomen of uit te sluiten bij de terugkeer naar de werkplek.
Wat is legionella?
Legionella is een bacterie die overal ter wereld in lage concentraties in zoetwater voorkomt. Ze kan overleven tussen 0°C en 63°C, maar vermeerdert zich tussen de 25 °C en 45 °C. Onder de 20°C vermenigvuldigt de legionellakiem zich niet en bij temperaturen boven de 55°C sterft de bacterie af.
Niet enkel temperatuur heeft een invloed op de ontwikkeling van de kiem. Stilstaand water, een hoge ijzerconcentratie in het water en de aanwezigheid van organisch materiaal of biofilm (waarbij de micro-organismen zich bv. vasthechten aan de wand van een leiding) kunnen zorgen voor een exponentiële, gevaarlijke groei.
Legionella is een ziekteverwekkende bacterie die in sommige gevallen tot een zware longontsteking kan leiden. In de volksmond wordt dit weleens de ‘veteranenziekte’ genoemd. Gelukkig veroorzaakt een legionellabesmetting bij de meeste mensen slechts milde maar wel vervelende klachten. Daarom is een besmetting uiteraard te vermijden.
Hoe loop je een legionellabesmetting op?
Een besmetting met legionellakiemen gebeurt door inademing van de bacterie via verneveling, aerosolen of kleine waterdruppeltjes die in de lucht terechtkomen. Dat kan bijvoorbeeld in de nabijheid van koeltorens, maar ook door luchtbevochtigers, in douches of bubbelbaden.
Om die reden is een legionellabeheersplan een belangrijke verplichting in bepaalde sectoren zoals de zorg, het toerisme en in sportcomplexen of allerhande (openbare) plekken waar bezoekers gebruik maken van douches, baden...
Door een collectieve sluitingsperiode zijn in veel bedrijven sanitaire voorzieningen weinig of niet gebruikt. Dat kan gaan over wastafels in toiletruimtes, wasplaatsen voor arbeiders of douches voor medewerkers die ’s middags sporten. Omdat die watervoorzieningen de voorbije weken veel minder of niet gebruikt werden, kan er sprake zijn van stilstaand water in de leidingen.
Leidingen spoelen
Als onderdeel van de risicoanalyse kan je regelmatig metingen (laten) uitvoeren. Dat zijn zowel temperatuurmetingen als staalafnames van het water. Bij de heropstart na een vakantieperiode is een thermische flush bij weinig gebruikte watervoorzieningen aangewezen als preventieve maatregel. Door een twintigtal minuten water van + 60 °C door de leidingen te laten stromen, wordt de bacterie afgebroken.
Werk je met luchtbevochtigers? Onderhoud deze dan goed volgens de handleiding, ledig het waterreservoir wanneer je het toestel niet gebruikt en ververs bij elke onderhoudsbeurt het water.
Het legionellabesluit
Om het risico op besmetting bij de bevolking te vermijden, werd legionellapreventie opgenomen in de wetgeving. De regels in het zogenaamde legionellabesluit richten zich vooral op gebouwen waar veel mensen samenkomen en aan de bacterie blootgesteld kunnen worden via aerosolen. Denk aan zorgcentra, hotels, zwembaden, sportzalen en exposities. Daarnaast richt het legionellabesluit zich op koeltorens, waardoor bedrijven met een of meerdere koeltorens een grote verantwoordelijkheid dragen.
Verplichtingen rond legionella voor bedrijven zonder koeltorens
De veiligheidsmaatregelen rond legionella zijn specifiek in de codex over het welzijn op het werk terug te vinden onder Boek VII betreffende biologische agentia. Boek VII legt een wettelijk kader vast voor de preventie van risicovolle blootstellingen aan micro-organismen.
Die verplicht je om een risicoanalyse uit te voeren en de nodige preventieve maatregelen te treffen. Concreet gaat dit bijvoorbeeld om het opvolgen van de temperatuur van de boiler en het water, spoelen van de installatie ...
Vragen?
Heb je vragen rond preventieve maatregelen in jouw bedrijf? Onze preventieadviseurs kunnen een beheers- en beleidsplan uittekenen op maat.