Een cafetariaplan: flexibel loonpakket à la carte
Steeds meer grote én kleine werkgevers bieden hun medewerkers een cafetariaplan aan. Hoe gaat flexibel verlonen precies in zijn werk? Wat zijn de voordelen en nadelen voor werkgevers en werknemers? Welke aangeboden voordelen bestaan er? Een overzicht.
Wat is een cafetariaplan?
In een cafetariaplan kan je werknemer bepaalde elementen uit zijn verloning (extrabaremieke maandloon, eindejaarspremie, bonus, extralegaal verlof of bedrijfswagen) inruilen voor bepaalde andere extralegale voordelen.
Zo creëert je medewerker als het ware een eigen, gepersonaliseerd loonpakket. Anderzijds ziet de werkgever zijn loonkost niet stijgen. Het is dus een budgetneutrale oplossing om toch maximaal tegemoet te komen aan noden van alle medewerkers, met hun specifieke wensen en gezinssituatie.
Voor wie is een cafetariaplan?
Een cafetariaplan is in theorie toegelaten in elk paritair comité, op voorwaarde dat werkgevers meer betalen dan de sectorbarema’s. In steeds meer sectoren kan je bovendien, naast het extrabaremieke maandloon, nu ook de eindejaarspremie flexibiliseren. Een voorbeeld daarvan is de metaalsector sinds eind 2023. Metaalarbeiders kunnen 50% van het eindejaarspremie flexibiliseren in ruil voor een bedrijfsfiets en/of extra vakantiedagen. Welke verloningselementen geflexibiliseerd kunnen worden, hangt dus in eerste instantie af van je sector.
Veel bedrijfsleiders in kmo’s denken nog steeds dat flexibel verlonen vooral iets is voor grotere bedrijven omwille van het prijskaartje. Dat is echter niet (meer) zo. Ook voor kmo’s biedt Attentia verschillende pakketten aan. Uniek aan Attentia’s oplossing is de mogelijkheid om extrabaremiek brutoloon te flexibiliseren. Zo is het mogelijk om continu een mooi aanbod aan voordelen aan te bieden. Een cafetariaplan is er wel enkel voor werknemers op de payroll, niet voor zelfstandigen (en dus freelancers).
Wat zijn de meest gangbare gekozen voordelen in een cafetariaplan?
Je kan als werkgever tal van keuzemogelijkheden bieden in een cafetariaplan. Denk aan mobiliteitsoplossingen (een bedrijfswagen, e-bike of treinabonnement, ...), financiële producten (bv. warrants of extra pensioensparen in de derde pijler), hospitalisatie- of ambulante zorgverzekering, extra vakantiedagen of vakantiekampjes voor kinderen, multimedia (bv. een laptop of smartphone) of bureaumeubilair...
Uit onderzoek van Attentia bleek dat werkgevers achtereenvolgens het vaakst de bedrijfsfiets, multimedia, pensioensparen, de ambulante zorgverzekering en een bedrijfswagen aanbieden. De meest gekozen voordelen door werknemers zijn dan weer de terugbetaling hospitalisatieverzekering, bedrijfswagen, pensioensparen, smartphone en de ambulante zorgverzekering.
De voordelen van een cafetariaplan
Zowel voor werkgevers als werknemers biedt een cafetariaplan grote voordelen.
Wat zijn de voordelen van een cafetariaplan voor een werknemer?
Eerst en vooral is er voor werknemers een erg groot fiscaal voordeel. Stel dat je een bonus van € 1.000 gewoon cash uitbetalen, dan hou je daar ongeveer € 486 netto van over na aftrek van sociale bijdrage en bedrijfsvoorheffing.
Kies je een hoogwaardige smartphone voor dat bedrag? Daar betaal je slechts bedrijfsvoorheffing op een voordeel alle aard (VAA) op van € 3 per maand over een looptijd van 24 maanden (ongeveer € 36, want de helft van € 72), en 4 % restwaarde (€ 40). Je voordeel tegenover een bonus in cash is dus ongeveer € 438 (1000 (aanschafwaarde) - 486 (klassieke nettobonus) - 36 (belasting op VAA) - 40 (restwaarde)).
Bij elke levensfase en gezinssituatie horen bovendien andere wensen en noden. Wie schoolgaande kinderen heeft, is misschien best gebaat bij een ambulante zorgverzekering of bij de terugbetaling van kinderkampjes (waarmee je doorgaans 25 % bespaart). Wie studenten in huis heeft, kan dan weer kiezen voor hoogwaardige multimedia. Want die krachtige laptops, tablets of smartphones worden met een cafetariaplan eigenlijk voor iedereen toegankelijk.
Wat zijn de voordelen voor een werkgever?
Elke medewerker is anders, dus met welke aangeboden extralegale voordelen bied je iedereen een interessant extraatje? Een cafetariaplan komt tegemoet aan die veelheid aan wensen en voorkeuren.
Het is dus een mooie troefkaart in een krappe arbeidsmarkt waar het sowieso een uitdaging is om talenten aan te trekken én aan boord te houden. Medewerkers die zich betrokken voelen in besluitvorming, en dus ook over hun eigen loon, tonen zich bovendien gemotiveerder. Toch blijf je als werkgever aan het roer. Jij kiest immers welke voordelen je aanbiedt en welke looncomponenten je flexibiliseert.
Flexibel verlonen en mobiliteit
Draag je als werkgever Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) hoog in het vaandel? Dan is een plan flexibel verlonen een mooie kans om je wagenpark te vergroenen en te verkleinen.
Het aantal mobiliteitsoplossingen in een cafetariaplan wordt immers voortdurend uitgebreid. Zo kiezen steeds meer medewerkers een (elektrische) bedrijfsfiets of een abonnement voor trein, tram, bus of waterbus.
Relatief nieuw is tot slot Mobility as a Service (MaaS). In de MaaS-app combineer je afhankelijk van je traject verschillende vervoersmiddelen. Zelfs de iets oudere generatie medewerkers, die vaak verknocht is aan z’n bedrijfswagen, combineert zo vaker deelfiets, bus en trein en bedankt voor ellenlange files.
De nadelen van flexibel verlonen
Werknemersorganisaties zijn vaak kritisch voor een cafetariaplan. Er zijn inderdaad aandachtspunten waar medewerkers van op de hoogte moeten zijn, maar die vragen wel om wat context.
Er is een impact op je eventuele ziekte- of werkloosheidsuitkering, maar die is voor de meeste inkomens heel klein. Ook wat je pensioen betreft, lever je heel weinig in. Kies je over drie jaar voor een voordeel van ongeveer € 1.000/jaar, dan heeft dat een impact van € 1 netto op je pensioen per maand. Maar kies je dan met deze 3 keer € 1.000 voor een fiets van € 3.000, dan win je wel om en bij de € 1.000. Wie is duizend maanden met pensioen?
Digital first: DOTS van Attentia
Bij de uitrol van een cafetariaplan kwam traditioneel wel wat administratie kijken. Een digitale, intuïtieve tool waarin medewerkers en HR-professionals alle documentatie terugvinden is key.
In DOTS, de digitale tool van Attentia voor zowel HR als Well-being, vinden medewerkers de aangeboden keuzes met volledige productfiche, hun beschikbare budget en hun gekozen voordelen, het te ondertekenen addendum en de bruto-netto-simulatie etc.
Zo hou jij als HR-professional je handen vrij voor kerntaken, maar voldoe je aan alle wettelijke vereisten. Tegelijk hebben alle betrokken partijen een duidelijk overzicht van de gekozen voordelen en de financiële implicaties.